"Đây là vụ mùa thu hoạch có sản lượng thấp nhất trong hơn hơn một thế kỷ", một quan chức ngành này nói với Reuters hôm 10/5.

Jose Carlos Santos Ferrer, Phó Chủ tịch thứ nhất của Công ty độc quyền đường nhà nước AZCUBA, nói với Hãng thông tấn nhà nước Cuba rằng tính đến cuối tháng 4, sản lượng đường thu hoạch chỉ đạt 68% mức sản lượng kế hoạch do chính phủ đề ra.

Cụ thể, sản lượng thu hoạch của vụ mùa năm nay chỉ đạt 816.000 tấn đường thô - mức thấp nhất kể từ năm 1908. Trong khi đó, mục tiêu được ngành đường Cuba công bố vào đầu năm nay là 1.200.000 tấn đường thô.

Vụ thu hoạch cũng bị ảnh hưởng nặng nề do thiếu hụt ngoại hối để mua nhiên liệu, là đầu vào cho ngành nông nghiệp và phụ tùng thay thế. Ngoại hối thiếu hụt là do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 và các lệnh trừng phạt nghiêm khắc của Hoa Kỳ. "Các nhà máy đã tạm thời đóng cửa do thiếu nhiên liệu và mía, cũng như do đại dịch Covid-19 bùng phát", ông Santos Ferrer thông tin.

Về nhu cầu trong nước, Cuba tiêu thụ từ 600.000-700.000 tấn đường mỗi năm, và về xuất khẩu, Cuba có thỏa thuận bán cho Trung Quốc 400.000 tấn mỗi năm. Không rõ các nhà chức trách có kế hoạch cắt giảm tiêu thụ nội địa, xuất khẩu sang Trung Quốc hay cắt giảm cả hai.

Vụ thu hoạch đường của Cuba bắt đầu vào tháng 11 năm trước và thường giảm xuống vào tháng 5 năm sau, khi sản lượng giảm mạnh vì mùa hè nóng nực và mùa mưa bắt đầu.

Sản lượng của Cuba đạt trung bình khoảng 1,4 triệu tấn đường thô trong 5 năm qua, so với mức cao của ngành là 8 triệu tấn vào năm 1989.

Mặc dù không còn là mặt hàng xuất khẩu hàng đầu và đứng sau các nguồn thu nước ngoài khác như dịch vụ y tế, du lịch, kiều hối và niken, đường vẫn mang lại cho Cuba hàng trăm triệu USD mỗi năm từ kim ngạch xuất khẩu, bao gồm cả các sản phẩm phái sinh. Đường cũng được sử dụng để sản xuất năng lượng, rượu và thức ăn gia súc tại gia.

Giống như các ngành công nghiệp khác, nông nghiệp và trồng mía phải đối mặt với các vấn đề cơ cấu trong nền kinh tế kế hoạch tập trung phụ thuộc vào nhập khẩu mà chính phủ đang tìm cách giải quyết.

Trong 6 tháng qua, Cuba đã áp dụng các cải cách tiền tệ và các cải cách theo định hướng thị trường, nhưng những cải cách này sẽ cần thời gian để có hiệu lực.

Nhà kinh tế Cuba Ricardo Torres cho biết các biện pháp này đã thiết lập cơ sở tối thiểu để khởi động lại ngành đường, nhưng vẫn là chưa đủ.

“Khi tiến trình cải cách tổng thể tiếp diễn, các cơ hội mới sẽ đến với ngành mía đường, nhưng ngành cần phải có một cái nhìn mới mẻ để có thể bắt đầu phục hồi, có thể với sự tư vấn từ bên ngoài”, ông nói.

Các nhà kinh tế địa phương cho biết nền kinh tế Cuba đã suy giảm 11% vào năm ngoái và tiếp tục suy giảm cho đến tháng 4 năm nay, khi đại dịch Covid-19 lan tràn làm tê liệt ngành du lịch và kết hợp với tình trạng thiếu hụt cả những hàng hóa cơ bản nhất ảnh hưởng đến doanh số bán lẻ và nông nghiệp nói chung, trong đó có ngành mía đường.

Một chuyên gia địa phương trong lĩnh vực mía đường, yêu cầu giấu tên vì không được phép thông tin với báo chí, cho biết: “Kết quả thu hoạch không tốt và Cuba đang bắt đầu vào đầu mùa mưa, có nghĩa là sẽ kết thúc vụ thu hoạch”.

Vị chuyên gia cũng xác nhận rằng lần đầu tiên trong hơn một thế kỷ, Cuba sẽ không đạt được sản lượng thu hoạch 1 triệu tấn mía đường.