Thị phần bão hòa, khó tăng

Từ năm 2005, sản phẩm chủ đạo của QNS là sữa Fami với hình ảnh nguồn đậu nành tươi đã được phát sóng liên tục trên các kênh quảng cáo truyền hình, các chương trình gameshow và đặc biệt là các chương trình cho người tiêu dùng tại nông thôn. QNS dần dần chiếm lĩnh thị trường ngách này, thị phần của công ty tăng liên tục và đến thời điểm hiện nay, QNS đã nắm trong tay 85% thị trường sữa đậu nành có thương hiệu, và mảng sữa đậu nành trở thành sản phẩm chủ đạo của công ty, chiếm 50% doanh thu và hơn 70% lợi nhuận sau thuế;  50% doanh thu và 30 % lợi nhuận còn lại là đóng góp của mảng mía đường và điện sinh khối.

Tuy nhiên, trong hai năm gần đây, toàn ngành thực phẩm đồ uống liên tục gặp khó khăn, tăng trưởng của toàn ngành theo quý suy giảm từ năm 2017. Đặc biệt trong nửa đầu năm 2018 đã xuất hiện hiện tượng tăng trưởng âm. Với 86% thị phần sữa đậu nành đóng gói trong tay, tiềm năng mảng sữa đậu nành của QNS gắn liền với tiềm năng của ngành.

Trong tổng thị trường, mảng sữa đậu nành có thương hiệu chiếm 54%, còn lại 46% là các sản phẩm sữa homemade, sữa không có thương hiệu. Như vậy, tổng thị phần QNS đã hơn một nửa thị trường, đạt mức đã bảo hòa và khó tăng trưởng, khả năng lấy thị phần từ mảng sữa đậu nành không có thương hiệu còn hạn chế, QNS tỏ ra chưa bắt kịp với những xu hướng mới của người tiêu dùng, đó là xu hướng tiêu dùng hàng cao cấp, nhu cầu cá nhân hóa, và quyết định mua hàng chịu ảnh hưởng lớn từ thông tin online.

Những nỗ lực trong việc tung ra sản phẩm mới Fami – Go (thay thế bữa sáng cho người trẻ bận rộn) chỉ giúp công ty cải thiện doanh thu đôi chút. Kênh xuất khẩu sang Trung Quốc cũng được dự đoán là gặp nhiều thử thách vì cạnh tranh ở đây rất gay gắt, QNS không có thương hiệu mạnh tại nước ngoài và thiếu hệ thống phân phối. Trước việc sản phẩm mới triển khai chưa được rõ ràng, báo cáo mới nhất của VCSC cho rằng tiềm năng tăng trưởng doanh thu sữa đậu nành của QNS trong năm 2019 chỉ là 5% và 3% trong giai đoạn 2020-2021.

Mặc dù tiềm năng tăng trưởng doanh thu khá ảm đạm, biên lợi nhuận gộp mảng sữa đậu nành sẽ được cải thiện do giá nguyên liệu đầu vào là đường giảm theo giá đường thế giới. Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ Trung đang làm giá đậu nành giảm do thừa cung ngoài Trung Quốc khi hạt đậu nành từ Mỹ không nhập được vào Trung Quốc do bị áp thuế 25%.

Tiềm năng mảng đường và điện sinh khối

Mảng đường sẽ bị ảnh hưởng bởi thởi tiết nóng và khô tác động đến năng suất mía đường đầu năm nay, mặt khác, trong bối cảnh cạnh tranh từ đường nhập khẩu và xu hướng tiêu dùng các món ít ngọt, nhiều khả năng doanh số mảng mía đường sẽ sụt giảm cả về giá cả và sản lượng tiêu thụ.

Đối với mảng điện sinh khối, gần đây QNS đã đầu tư xây dựng nhà máy điện sinh khối An Khê, nhà máy đã hoàn thành và chạy thử nghiệm để cung cấp đường cho nhà máy đường An Khê. Nếu hoạt động hết công suất, dự án này vừa có thể làm giảm giá thành sản xuất đường và đóng góp 300 tỷ đồng cho công ty. VCSC ước tính nhờ chi phí chạy thử giảm, mảng này sẽ đóng góp 8% LNST trong năm nay so với 3% của năm 2018.

Năm 2019 không có đột phá

Nếu nhìn vào cơ cấu cổ đông công ty, có thể thấy được ban lãnh đạo công ty là những cổ đông trung thành và nắm giữ phần lớn cổ phần. Khó có thể phủ nhận được sự tận tâm của ban lãnh đạo, tuy nhiên cách họ đặt ra kế hoạch trong những năm qua dễ thấy họ cũng khá cầu toàn khi liên tục đặt mục tiêu doanh thu và lợi nhuận liên tục sụt giảm, cụ thể kế hoạch năm 2019 là 8.400 tỷ đồng doanh thu (tăng 5%) và chỉ vỏn vẹn 199 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế so với lợi nhuận trên một nghìn tỉ năm 2018. Dường như trong bối cảnh thị trường bão hòa hiện nay, ban lãnh đạo đang cực kỳ thận trọng trong việc phát triển thị trường mới và mở rộng các nhóm sản phẩm.

Siêu Huỳnh | Cộng đồng đầu tư Fin