Tình hình biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp và thường xuyên đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. 

Tại khu vực Nam Trung bộ từ năm 2012 - 2016, liên tục xảy ra hạn hán, gây thiệt hại lớn. Để thích ứng với hạn hán và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước, Viện KHKT Nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ (Viện Khoa học Nông nghiệp VN) và Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Úc (ACIAR) đã nghiên cứu và xây dựng mô hình chuyển giao công nghệ tưới nước tiết kiệm cho cây lạc trên đất cát theo chảo bốc thoát hơi nước (mini-pan) tại Bình Định và Ninh Thuận. Mini-pan là một chảo bốc thoát hơi nước có đường kính 60 - 80cm, được dùng để xác định thời điểm tưới thích hợp cho cây trồng đồng thời dựa vào loại đất, độ sâu của tầng rễ hoạt động để xác liều lượng nước tưới hợp lý (không thừa nước). Thời gian và phương pháp đặt chảo: Đặt chảo ngay khi gieo hạt; khi gieo đất phải đảm bảo đủ ẩm để hạt nảy mầm; đặt chảo ở nơi bằng phẳng, thoáng, không bị che bóng; bảo vệ chảo không để động vật uống nước. Cách vận hành chảo: Đổ đầy nước vào chảo đo ngay sau khi đặt chảo; theo dõi mực nước bốc hơi thông qua thước đo đặt trong chảo; khi mực nước trong chảo rút xuống đến ngưỡng phải tưới thì tiến hành tưới; đổ nước đầy vào chảo sau mỗi lần tưới. Thời điểm và lượng nước tưới:

+ Tại Bình Định: Lượng nước tưới (lít/m2 = 10) Mực nước tụt trên thước đo (mm) Giai đoạn 1 (15 ngày ngày sau gieo hạt = 32) Giai đoạn 2 (từ 15 - 35 ngày sau gieo hạt = 24) Giai đoạn 3 (từ 35 - 75 ngày sau gieo hạt = 14) Giai đoạn 4 (20 ngày cuối = 24).   

+ Tại Ninh Thuận:   Lượng nước tưới (lít/m2=10)  Mực nước tụt trên thước đo (mm) Giai đoạn 1 (15 ngày ngày sau gieo hạt = 15) Giai đoạn 2 (từ 15 - 35 ngày sau gieo hạt = 19) Giai đoạn 3 (từ 35 - 75 ngày sau gieo hạt = 15) Giai đoạn 4 (20 ngày cuối = 22).

Kết quả đạt được: - Tưới theo phương pháp truyền thống của nông dân, năng suất lạc đạt bình quân ở 2 điểm là 31,6 tạ/ha, lượng nước tưới đã sử dụng là 6.566 m3/ha, tổng doanh đạt 69,2 triệu đồng/ha và lãi thuần đạt 22,8 triệu đồng/ha. - Tưới phun mưa bằng béc cố định nhưng không ứng dụng lịch trình tưới nước theo mini-pan, năng suất lạc đạt bình quân ở 2 điểm là 34,5 tạ/ha, lượng nước tưới đã sử dụng là 4.240 m3/ha, tổng doanh đạt 76,3 triệu đồng/ha và lãi thuần đạt 31,9 triệu đồng/ha. - Tưới phun mưa bằng béc cố định và ứng dụng lịch trình tưới nước theo mini-pan, năng suất lạc đạt bình quân ở 2 điểm là 37,2 tạ/ha, lượng nước tưới đã sử dụng là 3.033 m3/ha, tổng doanh đạt 82,7 triệu đồng/ha và lãi thuần đạt 38,6 triệu đồng/ha. So với phương pháp tưới nước truyền thống, kỹ thuật tưới phun mưa bằng béc cố định và ứng dụng lịch trình tưới nước theo mini-pan đã tiết kiệm được trên 3.500 m3/ha, năng suất lạc tăng 17,7% và lãi thuần tăng 1,7 lần.

 NongNghiep.vn