Lượng đường nhập khẩu từ các quốc gia Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia vào Việt Nam 5 tháng đầu năm nay đã gia tăng mức độ bùng nổ ở mức hơn 320.000 tấn so với cùng kỳ chỉ hơn 20.000 tấn.

Báo cáo mới nhất của Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA) cho biết theo số liệu của tổng cục Hải Quan Việt Nam, 5 tháng đầu năm 2021 đã tiếp tục xảy ra hiện tượng bất thường trong nhập khẩu đường vào Việt Nam từ một số quốc gia ASEAN. 

Lượng đường nhập khẩu từ các quốc gia Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia vào Việt Nam đã gia tăng mức độ bùng nổ khi so sánh cùng kỳ với 5 tháng đầu năm 2020.

Theo đó, tổng lượng đường nhập khẩu từ 5 quốc gia này đạt hơn 320.000 tấn trong 5 tháng đầu năm nay, trong khi cùng kỳ năm ngoái chỉ hơn 20.000 tấn.

(Nguồn: Tổng cục Hải quan/VSSA. Tổng hợp: Như Huỳnh)

"Mức tăng từ hơn 20.000 tấn lên 320.000 tấn tức gấp 16 lần so với cùng kỳ thực sự là hiện tượng không bình thường, và chắc chắn cả 5 nước ASEAN nêu trên hoàn toàn không có phát triển gì về năng lực cạnh tranh mía đường để có thể xuất khẩu đường vào Việt Nam với mức tăng bùng nổ như vậy. 

Thực chất đây là dấu hiệu rõ ràng của động thái lẩn tránh thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) tạm thời đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan, khi cả 5 nước trên đều có nhập khẩu đường từ Thái Lan, và bản chất lượng đường nhập khẩu vào Việt Nam từ 5 nước ASEAN này đều có liên quan xuất xứ từ Thái Lan", VSSA nhận định. 

Cũng theo Hiệp hội toàn bộ số lượng đường trên đây chỉ chịu thuế 5% so với mức thuế lẽ ra phải đóng là 33,88% và 48,88% tùy theo loại đường.

VSSA cho rằng trong tháng 6/2021, đường có nguồn gốc Thái Lan (nhưng không nhập khẩu trực tiếp từ Thái Lan) vẫn tiếp tục làm chủ thị trường, bất chấp việc gia tăng kiểm soát biên giới để phòng ngừa dịch bệnh COVID-19.

Có những dấu hiệu cho thấy, các hoạt động gian lận thương mại đã thay đổi phương thức hoạt động để thích ứng với hoàn cảnh. 

Thực tế, một khối lượng đường đáng kể đã tìm được phương thức mới, không phải "nhập lậu" như trước đây, để đi qua biên giới tây nam và hiện diện trên thị trường với mức giá cạnh tranh hơn cả đường "lẩn tránh phòng vệ thương mại" nhập khẩu từ các nước ASEAN, và hai loại đường này đang đóng vai trò chính trên thị trường.

Như Huỳnh