Trong những năm gần đây, giá đường Honduras tăng nhẹ theo giá nội tệ. Dù chịu nhiều tác động từ dịch COVID-19, quyền sử dụng đất và tiếp cận tín dụng bị hạn chế, sản xuất đường Honduras niên vụ 2021 vẫn được đánh giá tích cực nhờ cải cách công nghệ và các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ.

Sản lượng đảm bảo nhờ cải tiến công nghệ, kĩ thuật

Diện tích trồng mía tại Honduras ước đạt 57.000 ha trong vụ 2021 (tháng 10/2020 – tháng 9/2021) nhờ công nghệ và kĩ thuật tiên tiến. Bên cạnh đó, Luật Cải cách Nông nghiệp đưa ra mức trần về diện tích sở hữu đất trồng khiến các chủ nhà máy phải chuyển hướng đầu tư phát triển công nghệ và hệ thống kênh tưới cùng nguồn nguyên liệu tốt hơn.

Dự đoán lượng mía và đường niên vụ 2021 đạt lần lượt 5,3 triệu tấn và 549.000 tấn, tăng nhẹ so với ước tính năm trước. Các nhà máy mong đợi thời tiết thuận lợi cho mùa vụ này nhưng vẫn đầu tư hệ thống nước để tăng năng suất mía trong trường hợp hạn hán.

Do dịch COVID-19 lây nhiễm phức tạp, Chính phủ đưa ra biện pháp hạn chế số lượng lao động thu hoạch mía cùng một thời điểm, vì vậy các nhà máy chỉ cho hoạt động khoảng 50% nhân lực.

Bên cạnh đó, việc di chuyển tới các nhà máy cũng bị ảnh hưởng do thiếu hụt phương tiện, nhiều xe tải mía thậm chí không thể đi qua một số thành phố bị phong tỏa. Tính đến giữa tháng 3, chỉ có 70% mía được thu hoạch.

Ở Honduras, những yếu tố ảnh hưởng tới sản xuất đường chủ yếu gồm hạn hán, lũ lụt, an ninh kém, quyền sử dụng đất và tiếp cận tín dụng khó khăn.  Hiệp hội mía đường (APAH) cùng Liên đoàn các nhà sản xuất đường Honduras (FEHPROCA) đã thành lập Ủy ban Ngành Đường nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất độc lập tiếp cận tín dụng của ngân hàng thương mại.

Các nhà sản xuất công nghiệp cũng hỗ trợ những cá nhân nhỏ về máy móc thu hoạch cùng các chi phí khác như sửa chữa đường xá, giáo dục.

Ngoài sản xuất đường, các nhà máy còn bán điện sinh khối (từ bã mía) cho Công ty Điện Quốc Gia với giá trung bình 0,09 USD/kW, thấp hơn nhiều so với mức giá 0,25 USD từ các công ty năng lượng khác.

Giá đường trong nước hấp dẫn hơn thế giới 

Niên vụ 2021, lượng đường tiêu thụ dự tính đạt 371.000 tấn, không thay đổi so với vụ trước. Ngành đường tại Honduras ưu tiên thị trường trong nước nhằm đảm bảo nguồn cung quốc gia và an ninh lương thực. Ngoài ra, giá đường trong nước cũng hấp dẫn hơn thế giới.

Tiêu thụ đường bình quân tại Honduras đạt hơn 36kg mỗingười, trong đó 52% được sử dụng cho chế biến và 48% dùng trực tiếp. Tuy nhiên, dịch COVID-19 có thể thay đổi tỉ lệ này với việc giảm lượng đường chế biến và tăng sử dụng trực tiếp.

Các thay đổi về giá đường bán buôn sẽ phải thông qua Ban thư ký Phát triển Kinh tế do giá đường ảnh hưởng trực tiếp tới chi phí sinh hoạt. Trong những năm trở lại đây, giá đường tiêu dùng trong nước tăng nhẹ theo giá nội tệ. 

Tận dụng tối đa Hiệp định thương mại quốc tế

Lượng đường xuất khẩu trong niên vụ 2021 dự kiến đạt 177.000 tấn, tăng nhẹ so với năm trước nhờ mở rộng sản xuất, cung cấp cho các thị trường mới và tận dụng tối đa hạn ngạch thuế quan thương mại với WTO, EU, Mỹ, Đài Loan.

Cụ thể, Hiệp định thương mại tự do Cộng hòa Dominica – Trung Mỹ (CAFTA-DR) cho phép Honduras xuất khẩu 10.240 tấn đường tới Mỹ cho năm 2020, Hiệp định thương mại tự do FTA - EU quy định 21.294 tấn và FTA – Đài Loan khoảng 60.000 tấn.

Theo thống kê của Ngân hàng Trung ương Honduras, kim ngạch xuất khẩu đường tăng từ 55 triệu USD năm 2018 lên 67 triệu USD năm 2019.

Tuy nhiên, xuất khẩu gặp trở ngại về thủ tục hải quan của Canada và FTA với Mexico không đàm phán về hạn ngạch đường. Đầu năm 2018, Honduras cùng Hàn Quốc và 4 nước Trung Mỹ kí kết Hiệp định Tự do thương mại Trung Mỹ - Hàn Quốc.  

Thị trường xuất khẩu đường ly tâm của Honduras năm 2019 – Nguồn: Ngân hàng Trung ương Honduras

Honduras cũng loại bỏ thuế xuất khẩu đường theo gợi ý từ WTO. Trong năm 2019, quốc gia này xuất khẩu đường chủ yếu sang Mỹ, Haiti, Romania, New Zealand và Thụy Sĩ.

Thuế nhập khẩu đường thô và đường trắng (tiêu chuẩn) là 40% (không gồm thuế tiêu dùng), đường tinh luyện là 15% cộng thêm 15% thuế tiêu dùng. Thuế nhập khẩu trung bình cho đường thô và đường tinh luyện lần lượt là 0,22 USD/kg và 0,18 USD/kg.

Năm 2019, Honduras nhập khẩu 213 tấn đường tương ứng 313.219 USD, giảm trung bình 22% cả về số lượng và giá trị so với 2018, theo Ngân hàng Trung ương Honduras.

Chi tiết báo cáo thị trường đường Honduras (bản tiếng anh) tại đây:

HP