Vào ngày 15/9/2017, tại  Viện Nghiên cứu Mía đường, Hội thảo “Giới thiệu giống mía mới và tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía” đã diễn ra thành công tốt đẹp.

Đây là hội thảo đầu tiên do Viện Nghiên cứu Mía đường và Hiệp hội Mía đường Việt Nam phối hợp tổ chức nhằm giới thiệu giống mía mới và tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía cho sản xuất đồng thời tạo điều kiện cho 41 nhà máy đường trong cả nước trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và các doanh nghiệp cung ứng vật tư nông nghiệp, thiết bị đầu vào trong chuỗi giá trị mía đường giới thiệu sản phẩm, giải pháp tiến bộ về dinh dưỡng, tưới nước, cơ giới hóa phục vụ cho sản xuất, góp phần thực hiện tốt chủ trương “công nghiệp hóa, hiện đại hóa” và “tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững” của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn với định hướng nâng cao bình quân năng suất mía lên 70 tấn/ha, chữ đường lên 11 CCS vào năm 2020 và 80 tấn/ha, chữ đường lên 12 CCS vào năm 2030.

Hội thảo được đồng chủ trì bởi TS. Cao Anh Đương – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Mía đường và TS. Phạm Quốc Doanh – Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam.

Có 195 đại biểu về dự Hội thảo, đặc biệt là sự tham dự của đại diện lãnh đạo, cán bộ quản lý và cán bộ nông vụ của 33 công ty/nhà máy đường trong cả nước. Hội thảo cũng vinh dự chào đón một số lãnh đạo thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT, bao gồm Ông Lê Thanh Tùng – Trưởng Văn phòng phía Nam – Cục Trồng trọt, Bà Lâm Thị Mỹ Lương – Cục Bảo vệ Thực vật, Ông Trần Văn Dũng – Trưởng văn phòng phía Nam – Trung tâm Khuyến nông Quốc gia.

Đưa tin, bài về Hội thảo có sự tham dự của các phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam, Báo Nông thôn Ngày ngay, Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC16-3N, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Bình Dương và Đài Truyền thanh Thị xã Bến Cát.

Qua 13 bài báo cáo tham luận, Hội thảo đã phác họa được bức tranh tổng quan thực trạng với những hạn chế và nguyên nhân, từ đó đưa ra định hướng và giải pháp áp dụng giống mía mới và tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía ở Việt Nam. Thực trạng sản xuất cho thấy cơ cấu giống mía chưa phù hợp với số lượng giống quá nhiều, mía giống chưa bảo đảm chất lượng, một số thực hành nông nghiệp tốt chưa được áp dụng triệt để như trồng đúng thời vụ, chăm sóc kịp thời, bón phân đầy đủ và cân đối, bón vùi lấp, sử dụng phân hỗn hợp, bón phân hữu cơ, kiểm soát dịch hại, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, đặc biệt là áp dụng cơ giới hóa và tưới nước. Nguyên nhân là do công tác giống chưa có chương trình, kế hoạch và chưa thực sự chủ động, còn tự phát, kinh phí đầu tư cho sản xuất mía còn hạn chế, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, đặc biệt chưa có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhà máy đường và nông dân, giữa nhà máy đường và nhà nghiên cứu cũng như thiếu cơ chế và chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất. Định hướng để ngành mía đường phát triển bền vững không có con đường nào khác là phải gia tăng năng suất và chất lượng mía mía lên 70 tấn/ha, chữ đường lên 11 CCS vào năm 2020 và 80 tấn/ha, chữ đường lên 12 CCS vào năm 2030, bằng cách áp dụng đồng bộ các thực hành nông nghiệp tối ưu, phù hợp cho từng vùng mía với chiến lược tự chủ về giống, nâng tỷ lệ giống VN chiếm trên 10% diện tích vào năm 2020, trên 50% vào năm 2030 và  hệ thống sản xuất, cung ứng mía giống sạch bệnh 3 cấp được tổ chức ở tất cả các vùng mía trong cả nước.

Bên cạnh các đề xuất về giải pháp kỹ thuật, Hội thảo cũng đề xuất tăng cường mối liên kết 4 nhà (nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân). Doanh nghiệp (công ty/nhà máy đường) và nông dân là 2 tác nhân chính của các mối liên kết trong sản xuất. Trong đó, doanh nghiệp mía đường giữ vai trò là đầu tàu của mối liên kết. Doanh nghiệp giữ vai trò quan trọng liên kết “3 nhà” còn lại để hình thành vùng nguyên liệu, hỗ trợ đầu vào và thu mua mía cho nông dân, từng bước tiến tới xây dựng thương hiệu sản phẩm. Nhà khoa học (Viện Nghiên cứu Mía đường) cần nghiên cứu giống có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái và thổ nhưỡng của từng vùng, tiểu vùng; nghiên cứu quy trình kỹ thuật canh tác, bảo quản sau thu hoạch và chế biến theo hướng công nghệ cao để nâng cao giá trị hàng hóa nông sản. Đồng thời cũng cần có chính sách trích lợi nhuận từ hoạt động sản xuất mía đường nhằm hỗ trợ cho công tác nghiên cứu, chuyển giao giống mới do đặc thù nhân giống vô tính ở cây mía. Trước mắt đề xuất áp dụng mức trích tạm thời là 1% trong tổng số 10% thu nhập tính thuế hàng năm của các doanh nghiệp mía đường trước khi tính thuế để đầu tư cho công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo Quy định tại Điều 10 Thông tư số 78/2014/BTC-TT ngày 18/06/2014 của Bộ Tài Chính.

Cũng nhân dịp Hội thảo lần này, lần đầu tiên trong lịch sử, Viện Nghiên cứu Mía đường đã quyết định trao tặng miễn phí cho mỗi nhà máy đường 03 giống mía mới gồm: giống VN09-108, giống VN09-115 và giống VN11-1884. Đây đều là những giống mía tốt, mới do Viện tự lai tạo và tuyển chọn theo định hướng tuyển chọn mới gồm ưu tiên: chữ đường cao > năng suất cao > tài sinh gốc tốt và thích ứng biến đổi khí hậu, đã được công nhận giống  (như VN09-108) và sắp được công nhận giống (như VN09-115) hoặc rất triển vọng (như VN11-1884).

Từ thành công của Hội thảo lần này, hy vọng rằng trong thời gian tới, công tác nghiên cứu, áp dụng giống mía mới và tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía ở nước ta sẽ có nhiều khởi sắc, góp phần giúp ngành được thực hiện thành công quá trình tái cơ cấu, nâng cao sức cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập sắp tới gần. Còn Viện Nghiên cứu Mía đường sẽ được Nhà nước và ngành mía đường quan tâm, đầu tư trở lại nhiều hơn nữa cho công tác nghiên cứu, phát triển giống mía mới và các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía, để cứ cách 2 - 3 năm, Viện lại có thể tổ chức được các Hội thảo giới thiệu giống mía mới và các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác mía như thế này. Qua đó, Viện sẽ có nhiều cơ hội để được đóng góp nhiều hơn nữa cho sự phát triển của ngành mía đường Việt Nam.

SRI, ngày 18/09/2017