Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa phê duyệt Ðề án “phát triển mía đường đến năm 2020, định hướng đến năm 2030” nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, bảo đảm sự phát triển bền vững của ngành mía đường; đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, từng bước hướng tới thị trường xuất khẩu. Trên cơ sở đó, đến năm 2020 sẽ giữ ổn định diện tích sản xuất mía khoảng 300 nghìn ha, sản lượng mía hơn 20 triệu tấn; sản lượng đường hai triệu tấn. Trong đó, đường tinh luyện 1,3 triệu tấn, còn lại đường trắng và đường khác. Giai đoạn này sẽ không xây dựng thêm nhà máy sản xuất đường mới, chỉ mở rộng công suất các nhà máy hiện có ở nơi còn khả năng phát triển vùng nguyên liệu. Tổng công suất thiết kế của các nhà máy là 174 nghìn tấn mía/ngày. Bên cạnh đó sẽ tập trung đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ để thay đổi cơ cấu sản phẩm (tăng tỷ lệ đường trắng, đường tinh luyện), nâng cao công suất ép và hiệu suất thu hồi. Phấn đấu đến năm 2020 cả nước có ít nhất hơn 70% nhà máy, cụm nhà máy có công suất hơn 4.000 tấn mía/ngày, rút ngắn thời gian ép bình quân còn 110 đến 115 ngày/vụ. Cùng với đó khuyến khích các nhà máy đầu tư sản xuất sản phẩm từ phế phụ phẩm sản xuất đường để nâng cao hiệu quả. Dự kiến khối lượng bã mía để sử dụng sản xuất điện khoảng 5,5 triệu tấn/năm, chiếm 90% sản lượng bã mía từ sản xuất đường; sản lượng điện đạt 1,1 triệu kWh/năm. Ngoài ra, dự kiến khối lượng bã bùn được sử dụng sản xuất phân vi sinh hữu cơ khoảng 600 nghìn tấn/năm, chiếm 60% tổng lượng bã bùn từ sản xuất đường và đạt 350 nghìn tấn phân vi sinh hữu cơ/năm. Ðến năm 2030, giữ ổn định 300 nghìn ha mía, năng suất bình quân đạt 75 đến 80 tấn mía/ha, sản lượng mía đạt 24 triệu tấn, chữ đường bình quân từ 12 đến 13 CCS, sản lượng đường 2,5 triệu tấn; tổng công suất thiết kế của các nhà máy khoảng 230 nghìn tấn mía/ngày; có hơn 90% nhà máy đạt công suất từ 4.000 tấn mía/ngày trở lên. Khối lượng bã mía được tái sử dụng để sản xuất điện đạt bảy triệu tấn/năm; sản xuất được 100 nghìn lít cồn /năm từ mật rỉ; 500 nghìn tấn phân hữu cơ vi sinh /năm từ bã bùn trong sản xuất đường.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu đó cần rà soát, xây dựng, phát triển vùng nguyên liệu mía theo hướng phát huy lợi thế vùng. Xây dựng tiêu chí vùng nguyên liệu gắn với lợi thế của từng vùng, tương ứng với việc hình thành các trung tâm chế biến công nghiệp để tạo điều kiện rà soát, xây dựng, phát triển vùng sản xuất mía nguyên liệu ở các địa phương; xây dựng các vùng nguyên liệu theo hướng hợp tác, liên kết các nhà máy để hình thành hệ thống chế biến đường thô, đường tinh luyện, kết hợp với việc phát triển điện thương phẩm từ bã mía, sản xuất cồn. Ðồng thời nghiên cứu, chuyển giao công nghệ nhằm chủ động cung cấp đủ giống năng suất, chất lượng cao, chín rải vụ phù hợp từng vùng sinh thái và khả năng chế biến; các doanh nghiệp sản xuất đường chủ động việc nhân giống, cung cấp cho việc trồng mới hằng năm đối với vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất; xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung, quy mô lớn, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ, hạ giá thành nguyên liệu mía. Khuyến khích nông dân tích tụ ruộng đất, chuyển nhượng, cho thuê đất nhằm hình thành cánh đồng mía lớn gắn với các hình thức kinh tế hợp tác; tiếp tục hoàn thiện kết cấu hạ tầng vùng trồng mía, kết hợp cơ giới hóa với thủy lợi hóa; áp dụng máy móc trong tất cả các khâu của quá trình sản xuất nguyên liệu, nhất là khâu thu hoạch.

Cùng với đó, tiếp tục rà soát những nhà máy, vùng không có khả năng đáp ứng nguyên liệu để có thể di chuyển nhà máy đến vùng có lợi thế hơn. Cơ cấu lại sản phẩm chế biến theo tiêu chuẩn quốc tế; hỗ trợ các nhà máy đầu tư đa dạng hóa sản phẩm mía đường; nâng cao vai trò của Hiệp hội Mía đường Việt Nam trong việc xây dựng và thực hiện các cơ chế kiểm soát giá thu mua nguyên liệu mía của nông dân; giá bán buôn đường của các nhà máy; giá đường xuất khẩu; giá bán đường trên thị trường nội địa; đẩy mạnh các hoạt động ngăn chặn đường nhập lậu hiệu quả; xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu, cập nhật về thị trường đường thế giới. Trong các giai đoạn này ngành nông nghiệp sẽ tuyển chọn, phục tráng giống mía tốt hiện có, khảo nghiệm nhập khẩu giống phù hợp, nghiên cứu phát triển giống mới có năng suất, chữ đường cao phù hợp với từng vùng miền và thích ứng với biến đổi khí hậu. Sớm hình thành hệ thống sản xuất giống ba cấp để tạo giống năng suất, chữ đường cao cung cấp cho người trồng mía. Phấn đấu đến năm 2020, bảo đảm toàn bộ diện tích mía được trồng bằng giống từ cơ sở nhân giống của doanh nghiệp chế biến mía đường cung cấp.