Theo Báo cáo thị trường của ISO, trong tháng 6, giá đường thô và đường trắng trên thị trường thế giới tiếp tục giảm. Giá đường thô giao ngay (the ISA daily price) đầu tháng giảm từ 14,65 cent/lb xuống dưới 13 cents/lb vào ngày 28/6/2017; trong 2 ngày cuối tháng 6/2017, giá tuy phục hồi một phần nhưng vẫn thấp dưới 14 cents/lb; giá trung bình tháng 6/2017 là 13,90 cents/lb, giảm 13,4% so với 16,06 cents/lb trong tháng 5/2017

. Giá đường trắng (the ISO white sugar price index) giảm từ 414,05 USD/tấn tại đầu tháng 6/2017 xuống 378,05 USD/tấn vào ngày 26/6/2017, đây là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2016 và được phục hồi một phần vào cuối tháng 6/2017, đạt mức 395,70 USD/tấn; giá trung bình tháng 6/2017 là 396,54 USD/tấn, giảm so với giá trung bình tháng 5/2017 là 424,24 USD/tấn. Giá được phục hồi một phần vào cuối tháng đã cải thiện chênh lệch danh nghĩa giữa giá đường trắng và đường thô (Nominal white sugar premuim) từ 88,18 USD/tấn trong tháng 5/2017 lên 90,07 USD/tấn trong tháng 6/2017 và vẫn cao hơn mức trung bình của 3 năm (85,18 USD/tấn).

Về tình hình sản xuất, tiêu thụ mía đường, tại Trung – Nam Brazil, trong nửa đầu tháng 6/2017, sản xuất vụ 2017/2018 đã tăng tốc và giảm dần sự tụt hậu so với vụ trước. Đến nay, đã ép 151,251 triệu tấn mía, ít hơn khoảng 16 triệu tấn so với cùng kỳ 2016 (giảm 9,62%); sản lượng đường đạt 8,073 triệu tấn, giảm 1,69% so với vụ trước; năng suất công nghiệp là 120,98 kg đường/tấn mía, thấp hơn 0,70% so vụ trước; mía giành cho sản xuất đường chiếm 46,30%, cao hơn mức 42,27% trong vụ trước; về năng suất nông nghiệp, các tháng 4/2017 và tháng 5/2017 giảm 8,20% so với cùng kỳ năm trước (78,89 tấn/ha so với 87,03 tấn/ha); xuất khẩu 3,09 triệu tấn đường các loại trong tháng 6/2017, tăng 15,0% so với cùng kỳ 2016 và tăng 26,62% so với tháng trước; lượng đường xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2017 là 12,92 triệu tấn, tăng 0,42 triệu tấn so cùng kỳ 2016 (12,50 triệu tấn); cuộc vận động sản xuất đường hữu cơ đã được bắt đầu ở bang Sao Paulo trong nửa đầu tháng 5/2017 và sau đó tiến triển nhanh; năm 2016, Brazil sản xuất 181.438 tấn đường hữu cơ, tăng 12.828 tấn so với niên vụ 2015/2016 (sản xuất 168.610 tấn); đặc biệt, một giống mía biến đổi gen chống chịu sâu đục thân (Diatraea saccharalis) đã  được phê duyệt cho trồng trọt thương mại ở Brazil. Tại Ấn Độ, dự kiến sản lượng vụ 2017/2018 sẽ tăng mạnh, đạt 25 triệu tấn do thời tiết thuận lợi; trong tháng 5/2017, chính phủ đã thông báo tăng giá mía 10,9%, đạt 255 INR/100 kg (3,95 USD/100kg) trong vụ 2017/2018; Hiệp hội các nhà máy đường Ấn Độ (ISMA) đã kiến nghị chính phủ thành lập Quỹ bình ổn giá, quỹ này sẽ thanh toán chênh lệch giữa giá mía công bằng và khuyến khích do chính phủ quy định và giá phải trả theo công thức chia sẻ thu nhập 70:30 khi giá đường giảm; ISMA cũng kêu gọi chính phủ tăng thuế nhập khẩu đường từ 40% lên 60% sau khi giá đường thô thế giới tiếp tục giảm; giá đường thô thế giới giảm mạnh làm cho việc nhập khẩu đường có lợi đối với một số nhà máy tinh luyện ở gần cảng ngay cả khi thuế nhập khẩu là 40% như hiện nay; trong tháng 4/2017, chính phủ trung ương đã cho phép nhập khẩu miễn thuế 500.000 tấn đường. Tại Pakistan, tính đến nay, sản lượng đường vụ 2016/2017 đạt 6.969.625 tấn, tăng 37,1% so với cùng kỳ năm trước. Tại Trung Quốc, vụ sản xuất 2016/2017 đã kết thúc vào ngày 04/6/2017 với sản lượng đường đạt 9,288 triệu tấn, tăng 6,7% so với vụ trước; lượng đường nhập khẩu trong 8 tháng đầu vụ 2016/2017 (tháng 10/tháng 9) là 1,731 triệu tấn, giảm 0,362 triệu tấn so với cùng kỳ vụ 2015/2016 (2,093 triệu tấn); dự báo diện tích mía tăng đáng kể trong vụ 2017/2018 do giá mía và giá đường cao trong vụ 2016/2017 đã khuyến khích nông dân trồng nhiều mía hơn dẫn tới sản lượng tăng thêm 2 triệu tấn; chính phủ có kế hoạch đưa sản lượng đường trắng lên 15 triệu tấn vào năm 2020. Tại Thái Lan, do thời tiết thuận lợi, dự báo sản lượng đường vụ 2017/2018 đạt kỷ lục 12 triệu tấn. Tại Mỹ, dự báo sản lượng đường vụ 2017/18 đạt 8,738 triệu tấn Mỹ, quy thô, giảm 1,1% so với vụ trước; dự kiến nhập khẩu 3,332 triệu tấn đường, trong  đó 1,784 triệu tấn từ Mexico. Tại Mexico, sản lượng đường vụ 2016/2017 đạt 5,955 triệu tấn, giảm 161.177 tấn so vụ trước; dự báo sản lượng đường vụ 2017/2018 tương tự vụ trước. Tại EU, năng suất củ cải đường trung bình năm 2017 là 73,9 tấn/ha, tăng so với 72,4 tấn/ha năm trước và cao hơn mức trung bình nhiều năm là 71,6 tấn/ha; trong tháng 6, Ủy ban Châu Âu đã cấp cho Brazil một hạn ngạch thuế quan bổ sung là 19.000 tấn với thuế suất giảm còn 11 EUR/tấn (thay cho mức thông thường là 98 EUR), có hiệu lực từ ngày 23/6/2017. Tại Nga – Nước sản xuất đường củ cải lớn nhất thế giới, diện tích củ cải đường tăng 10%, đạt 1,187 triệu ha. Tại Úc, dự báo sản lượng đường vụ 2017/2018 đạt 4,821 triệu tấn, cao hơn mức 4,804 triệu tấn của vụ 2016/2017 nhưng giảm so với dự báo trong tháng 3/2017 do ảnh hưởng của cơn bão nhiệt đới Debbie. Tại Nam Phi, mặc dù bị hạn nghiêm trọng trong hầu hết năm 2016 nhưng sản lượng đường vụ 2016/2017 vẫn đạt 1,540 triệu tấn. Tại Philippines, từ đầu vụ (tháng 9/2016) đến ngày 11/6/2017, sản lượng đường đạt 2,409 triệu tấn, tăng 0,179 triệu tấn so cùng kỳ vụ 2015/2016 (2,230 triệu tấn).

Về tình hình sản xuất ethanol, tại Mỹ, từ tháng 01/2017 đến tháng 4/2017, xuất khẩu ethanol đạt kỷ lục 1,817 tỷ lít, tăng 38% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu sang Brazil (723 triệu lít), tiếp đến là Canada,  Ấn Độ và Philippines. Tại vùng Trung – Nam Brazil, cho đến nửa đầu tháng 6/2017, đã sản xuất 5,8 tỷ lít ethanol, giảm 16,19% so với cùng kỳ năm trước; tỷ lệ mía ép giành cho sản xuất ethanol là 53,70%, thấp hơn năm ngoái (57,73%); trong tháng 6/2017, Brazil xuất khẩu 160,10 triệu lít, giảm 38% so tháng 6/2016; nhập khẩu ethanol tiếp tục tăng đến mức kỷ lục, đạt 1.280,47 triệu lít trong 6 tháng đầu năm 2017, gấp 4,25 lần so với cùng kỳ năm 2016. Tại EU, từ tháng 01/2017 đến tháng 4/2017, nhập khẩu ethanol là 116,5 triệu lít, chưa bằng một nửa mức 258,5 triệu lít cùng kỳ năm trước, chủ yếu nhập từ Nga, Pakistan và Bolivia. Tại Ấn Độ, L&T Hydrocarbon Engineering (LTHE) hợp tác với Viện Công nghệ Hóa chất (ICT) Mumba có kế hoạch xây dựng 5 nhà máy ethanol thế hệ thứ hai; ICT sẽ cung cấp công nghệ đa nguyên liệu, LTHE sẽ cung cấp kỹ thuật và dịch vụ xây dựng; chính phủ đang thúc đẩy các nguồn cung cấp thế hệ thứ hai để phục vụ mục tiêu tăng tỷ lệ pha trộn ethanol vào xăng lên 20%; quy trình được cấp bằng của ICT sử dụng các quá trình phân đoạn, lên men để biến sinh khối thành ethanol; quy trình này thích hợp với nhiều nguyên liệu, bao gồm rơm rạ, lõi ngô, thân các cây bông, ngô, đậu, chuối, gỗ vụn, bã mía, cỏ voi và tre nứa. Tại Mexico, đã có đề xuất xây dựng 10 nhà máy ethanol nhiên liệu mới trong 5 năm tới với khoản đầu tư lên tới 1 tỷ USD.

            Về đồng phát nhiệt điện, tại Ấn Độ, Bajaj Hindusthan đã quyết định từ bỏ kế hoạch bán nhà máy điện đồng phát 449 MW cho Công ty Điện lực Latipur. Tại Philippines, nhà máy điện sinh khối 20 tỷ PHP (tiền Philippins) thuộc Tổng công ty Đường Victoria (VMC) dự kiến bắt đầu hoạt động vào quý III/2017 và cung cấp 25 MW cho lưới điện quốc gia.       

            Về tình hình và triển vọng, Sucden dự báo dư thừa đường toàn cầu là 3,5 triệu tấn trong vụ 2017/2018, giá đường sẽ được hỗ trợ từ mối liên quan với ethanol, giá đường giảm nhiều do nguồn cung lớn sẽ kích thích các nhà sản xuất ở Brazil, EU và Thái Lan sản xuất ethanol nhiều hơn và sản xuất đường ít hơn. Rabobank dự báo giá đường thô trung bình trong 3 tháng cuối năm 2017 là 13,9 cents/lb, giá sẽ không duy trì bền vững ở mức thấp hơn đồng thời nhấn mạnh giá đường đã đạt tới mức đủ thấp khiến một số nhà máy đường ở Brazil dùng nhiều mía để sản xuất ethanol hơn là sản xuất đường. FO Licht dự báo vụ 2017/2018 (tháng 10/tháng 9), sản lượng đường toàn cầu là 191,0 triệu tấn, quy thô, và tiêu thụ là 184,4 triệu tấn, dư thừa 4,9 triệu tấn (dự báo sơ bộ trong tháng 5/2018 dư thừa là 2,7 triệu tấn) và cũng lưu ý rằng dự báo hiện nay về dư thừa đường trong vụ tới đã ở mức cao. Green Pool đã điều chỉnh dự báo dư thừa đường toàn cầu trong vụ 2017/2018 lên 5,55 triệu tấn. ABARES dự báo giá trung bình của đường thô trong vụ 2017/2018 (tháng 10/tháng 9) là 15 cents/lb (dự báo hồi tháng 4/2017 là 22 cents/lb). Commerzbank cho rằng giá đường thô trong quý IV/2017 sẽ ở mức 14 cents/lb do dự báo đồng Real (Brazil) suy yếu và giá dầu thấp.

            Về các dự án sản xuất đường mới, tại Nigeria, một biên bản ghi nhớ đã được ký giữa Tập đoàn Đường Dangote và Chính quyền bang Nasarawa về dự án đường 700 triệu USD, gồm một đồn điền mía 60.000 ha và 2 nhà máy đường có năng lực sản xuất 430.000 tấn đường trắng/năm. Tại Tanzania, Mkulazi Holding Limited đang đầu tư vào việc xây dựng 2 nhà máy đường với năng lực sản xuất 200.000 và 250.000 tấn đường/năm. Tập đoàn Al Khaleej International Ltd đang có kế hoạch xin phép xây dựng một nhà máy chế biến củ cải đường tân tiến nhất ở Anh và cũng đang xem xét xây dựng một nhà máy đường củ cải có công suất 800.000 tấn đường/năm ở Tây Ban Nha.

 (Nguồn tin: Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA))

  Ngày 19 tháng 7 năm 2017

Phòng Khoa học và HTQT