Ronnarong Phoolpipat, Vụ trưởng Vụ Ngoại thương, Bộ Thương mại, chỉ ra rằng Ấn Độ chủ yếu sản xuất đường cho tiêu dùng trong nước và tận dụng lượng mía dư thừa để sản xuất ethanol. Niên vụ sản xuất 2022-2023, Chính phủ Ấn Độ cho phép xuất khẩu 6,1 triệu tấn đường. Tuy nhiên, lạm phát lương thực trong nước lên tới 11,5%, cao nhất trong 3 năm, đã buộc chính phủ phải xem xét lại và giữ lại hạn ngạch xuất khẩu cho mùa vụ sắp tới. Quyết định này đã gây ra làn sóng chấn động khắp thị trường đường toàn cầu, đẩy giá lên mức cao nhất trong 12 năm là 740,20 USD (26.070,95 baht)/tấn trên Sàn giao dịch liên lục địa.

Ngược lại, Thái Lan đã đạt được một vụ thu hoạch mía bội thu, thu hoạch khoảng 93,88 triệu tấn trong niên vụ 2022-2023, đánh dấu mức tăng 1,97% so với năm trước. Sản lượng đường cùng kỳ ước đạt khoảng 11,05 triệu tấn, tăng trưởng ấn tượng 8,88% so với năm trước. Xuất khẩu đường của Thái Lan trong 7 tháng đầu năm nay cũng cho thấy nhiều hứa hẹn, đạt khoảng 5,5 triệu tấn, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Quyết định của Ấn Độ gây tiếng vang trên thị trường đường toàn cầu

Hậu quả của quyết định ngừng xuất khẩu đường của Ấn Độ đang gây tiếng vang trên toàn cầu. Nguồn cung từ Ấn Độ giảm dự kiến sẽ gây áp lực tăng giá đường trên thị trường toàn cầu. Ngược lại, điều này có thể có tác động xếp tầng đối với các sản phẩm dựa vào đường làm thành phần chính, có khả năng cần phải điều chỉnh giá.

Thị trường đường toàn cầu đang phải đối mặt với thời kỳ bất ổn để thích ứng với diễn biến bất ngờ này. Lệnh cấm xuất khẩu đường của Ấn Độ đã tạo ra một chuỗi sự kiện sẽ định hình lại ngành đường toàn cầu. Khi thế giới phải vật lộn với hậu quả của những thách thức sản xuất do hạn hán gây ra ở Ấn Độ, các bên liên quan từ người tiêu dùng đến nhà sản xuất sẽ cần theo dõi chặt chẽ tình hình đang phát triển và thích ứng với động lực thay đổi của thị trường đường.

Sau khi Chính phủ Ấn Độ ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo non-basmati vào tháng 7/2023, quyết định tạm dừng xuất khẩu đường sang thị trường quốc tế bắt đầu từ tháng 10/2023 bắt nguồn từ sự gián đoạn khí hậu đã ảnh hưởng đến sản xuất.

Sự khan hiếm đường trên thị trường toàn cầu do Ấn Độ được dự đoán sẽ khiến giá đường tham chiếu tại New York và London tăng thêm. Trong những năm gần đây, giá đường tăng ở mức cao nhất. Tình trạng này được cho là sẽ gây ra sự gia tăng lạm phát trên thị trường thực phẩm toàn cầu.

Kế hoạch tạm dừng xuất khẩu đường từ Ấn Độ đã được các nguồn tin trong Chính phủ Ấn Độ công bố với trọng tâm chính là đáp ứng nhu cầu đường trong nước và sản xuất ethanol. Trong niên vụ sắp tới, Ấn Độ dự kiến sẽ không có đủ đường để phân bổ làm hạn ngạch xuất khẩu.

Trong 3 năm qua, New Delhi đã cho phép lượng đường dư thừa của Ấn Độ được xuất khẩu với số lượng lớn. Tuy nhiên, do tình hình thời tiết, khí hậu bất ổn hiện nay, họ quyết định tạm dừng xuất khẩu đường. Trong 2 năm qua, Ấn Độ đã cấp tổng hạn ngạch xuất khẩu đường lên tới 17,2 triệu tấn, bao gồm 11,1 triệu tấn vào năm 2022 và 6,1 triệu tấn còn lại theo hạn ngạch cho năm 2023 cho đến ít nhất là ngày 30/9.

Hạn ngạch xuất khẩu năm ngoái cao hơn dự kiến. Theo báo cáo của Reuters ngày 29/10/2022, ban đầu Chính phủ Ấn Độ phê duyệt xuất khẩu đường chỉ 8 triệu tấn vào năm 2022, trong khi Hiệp hội Các nhà máy đường Ấn Độ (ISMA) ban đầu ước tính họ sẽ chỉ xuất khẩu 9 triệu tấn đường. Tuy nhiên, lượng xuất khẩu thực tế cao hơn, đạt 11,1 triệu tấn.

Đối với năm 2023, theo báo cáo của Reuters công bố vào tháng 5, các nhà máy đường ở Ấn Độ đã sử dụng hết hạn ngạch xuất khẩu 6,1 triệu tấn. Liên đoàn các Hợp tác xã Nhà máy đường Quốc gia cho biết, các nhà máy đã gửi hết số lượng được phân bổ để xuất khẩu. Không còn gì vì giá đường thế giới đang hấp dẫn. Các nhà máy đường ở Ấn Độ đang được hưởng giá đường quốc tế mang lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với giá thị trường trong nước.

Theo một số thương nhân, các nhà máy đường đang thu được hơn 50.000 rupee hay khoảng 9,244 triệu IDR cho mỗi tấn đường tung ra thị trường quốc tế. Trong khi đó, tại thị trường nội địa, giá đường của họ là 36.600 rupee hay 6,767 triệu IDR.

Các điểm đến xuất khẩu đường lớn nhất của Ấn Độ bao gồm Indonesia, Bangladesh, Malaysia, Sudan, Somalia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Trong số 6 quốc gia chính mà Ấn Độ xuất khẩu sản phẩm đường, hai quốc gia là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Malaysia là những quốc gia có mức tiêu thụ đường cao nhất.

Sự chênh lệch đáng kể về giá đường trên thị trường quốc tế dẫn đến việc Chính phủ Ấn Độ áp thuế xuất khẩu 20% đối với đường vào năm 2016. Chính sách này cũng được thực hiện để duy trì lượng đường sẵn có ở thị trường nội địa. Trong tháng 8, giá đường đã tăng lên mức cao nhất trong gần 2 năm.

Bất chấp tình hình này, Chính phủ Ấn Độ vẫn cho phép xuất khẩu với số lượng hạn chế lên tới 200.000 tấn. Tuy nhiên, lạm phát cao của mặt hàng thực phẩm đã khiến New Delhi quyết định tạm dừng xuất khẩu đường. Lạm phát bán lẻ ở Ấn Độ tăng vọt lên mức cao nhất trong 15 tháng qua ở mức 7,44% trong tháng 7. Lạm phát lương thực ở mức 11,5%, cao nhất trong ba năm qua.

Chính phủ ưu tiên ngăn chặn lạm phát giá đường

Quyết định cấm xuất khẩu đường của Chính phủ Ấn Độ là do dự kiến sản lượng đường của nước này sẽ giảm do điều kiện thời tiết không thuận lợi. Theo báo cáo của ISMA, hai khu vực sản xuất đường chính ở Ấn Độ là Maharashtra và Karnataka đã trải qua tình trạng thiếu hụt lượng mưa nghiêm trọng. Ở Maharashtra, các khu vực trồng mía nhận được lượng mưa ít hơn 71% so với lượng thông thường. Vùng Karnataka không có nhiều khác biệt.

Theo dữ liệu từ Cục Thời tiết của Chính phủ Ấn Độ, lượng mưa tại khu vực này đã giảm 51%. Cây mía sẽ phát triển tốt trong điều kiện lượng mưa dồi dào thường xảy ra từ tháng 6 đến tháng 9. Tuy nhiên, mức tăng trưởng năm nay gần như chững lại do lượng mưa kém. Tình trạng tương tự thực sự xảy ra vào năm 2022, khi lượng mưa trong mùa trồng trọt vào tháng 6-7 diễn ra. Kết quả là vụ thu hoạch năm ngoái cũng giảm.

Trước tình hình đó, ước tính chỉ có thể sản xuất được 10,5 triệu tấn. Con số đó giảm khoảng 3,3 triệu tấn so với con số sản xuất năm ngoái. Lượng mưa rất thấp đã làm tiêu tan hy vọng tăng sản lượng của nông dân và nhà sản xuất đường.

Trên thực tế, sản lượng sẽ giảm trong vụ sắp tới. Mức độ giảm này phụ thuộc vào lượng mưa nhận được trong vài tháng tới. Sản lượng đường năm nay ước tính giảm hơn 8% xuống còn 32,8 triệu tấn so với năm ngoái.

Các nhà phân phối đường ở Mumbai cho biết ưu tiên hiện tại của chính phủ là ngăn chặn tình trạng lạm phát gia tăng do đường gây ra. Hành động này không tách rời nỗ lực của chính phủ nhằm kiểm soát giá lương thực dẫn đến một số cuộc bầu cử cấp bang vào năm 2023 và cuộc tổng tuyển cử vào giữa năm 2024.