Điều kiện thời tiết năm 2016 trên địa bàn Thanh Hóa tiếp tục diễn biến phức tạp, tình trạng mưa rét đầu vụ và nắng hạn kéo dài giữa vụ khiến cho cây mía sinh trưởng chậm hơn so với thường kỳ. 

Một mặt cây mía còn bị cạnh tranh bởi những cây trồng hiệu quả khác.

Dù khó khăn, tỉnh vẫn quyết tâm tái cơ cấu ngành mía đường, đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ, tăng năng suất, sản lượng mía.

Diện tích giảm, năng suất chưa cao

Sáng 9/11, Sở NN-PTNT tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội nghị “Tổng kết sản xuất mía đường niên vụ 2015-2016, kế hoạch thu mua mía nguyên liệu 2016-2017 và định hướng sản xuất mía nguyên liệu niên vụ 2017-2018”.

Ông Nguyễn Đức Quyền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa khẳng định cây mía vẫn là cây trồng chính nên phải tập trung để nâng cao năng suất, chất lượng

Theo báo cáo của cơ quan chuyên ngành, trong năm 2016, toàn tỉnh đã thực hiện chuyển đổi 1.214 ha cây trồng kém hiệu quả (lúa, ngô, màu, cây vườn tạp…) sang trồng mía, ngược lại cũng có 1.961,7 ha đất trồng mía được chuyển đổi (chủ yếu vùng nhỏ lẻ, xa nhà máy, vùng đồi có độ dốc cao) sang trồng các loại cây cho giá trị kinh tế cao hơn.

Thống kê cho thấy, diện tích mía đứng toàn tỉnh năm 2016-2017 là 24.843,1 ha, đạt 84,8% KH, giảm 1.985,4 ha so với cùng kỳ. Trong đó, vùng Lam Sơn 12.078 ha, đạt 89,5% KH, giảm 269 ha; vùng Việt Đài 8.326 ha, đạt 85%, giảm 548ha; vùng Nông Cống 4.438,7 ha, đạt 76,5%, giảm 1.168,3 ha.

Qua đánh giá thực tế, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng các công ty mía đường vẫn tích cực đầu tư phát triển vùng nguyên liệu.

Theo đó, Cty CP Mía đường Lam Sơn đã tiến hành đầu tư 142 tỷ đồng (bình quân 12 triệu đồng/ha) cho việc tích tụ ruộng đất xây dựng cánh đồng mẫu lớn, hỗ trợ chuyển đổi cây trồng và xây dựng các mô hình tiên tiến.

Nhà máy đang thực hiện quản lý vùng nguyên liệu bằng bản đồ số hóa điện tử chi tiết đến từng thửa, hộ; thống kê đầy đủ, chính xác loại đất, giống, từng xe vận chuyển. Đây được đánh giá là giải pháp phù hợp, có thể giải quyết được các vấn đề hạn chế trong quá trình thu hoạch, vận chuyển nhằm giảm nguy cơ thất thoát.

Toàn cảnh hội nghị

Về phía Cty TNHH Đường mía Việt Nam – Đài Loan, đơn vị cũng đầu tư 15,6 tỷ đồng, trong đó 2,326 tỷ đồng áp dụng cho cánh đồng mía lớn rộng 250 ha; 500 triệu phòng trừ bọ hung; 1,7 tỷ chuyển đổi cơ cấu cây trồng và 500 triệu hỗ trợ giống mía mới. Tương tự, Cty CP Mía đường Nông Cống chi 54 tỷ đồng đầu tư phát triển vùng mía nguyên liệu, ngoài ra công ty còn hỗ trợ thêm các vật dụng thiết yếu phục vụ cho quá trình sản xuất.

Mặc dù vậy, nhìn chung kết quả đạt được chưa thực sự khả quan. Dự kiến năng suất bình quân vụ ép 2016 – 2017 toàn tỉnh chỉ đạt khoảng 63,2 tấn/ha. Trong đó, Lam Sơn đạt 66,2 tấn/ha, Việt – Đài 56,4 tấn/ha và Nông Cống 56,5 tấn/ha.

Để chia sẻ lợi ích, đảm bảo hài hòa giữa các Cty mía đường và người trồng mía, Sở NN-PTNT đề xuất giá mua mía nguyên liệu 10 CCS tương đương với giá 70 kg đường trước thuế. Cụ thể, mía nguyên liệu có chữ đường 10 CCS là 1.150.000 đồng/tấn; mía có chữ đường dưới 10 CCS giá không thấp hơn 1.000.000 đồng/tấn.

Tập trung đẩy mạnh năng suất, chất lượng

Theo đánh giá chung, tình hình sản xuất mía trên địa bàn tỉnh đến thời điểm này vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ.

Việc phải cạnh tranh hết sức khốc liệt với các loại cây trồng có hiệu quả khác đòi hỏi các đơn vị đầu tư có giải pháp cụ thể hướng đến việc từng bước nâng cao năng suất, chất lượng của cây mía để tăng thu nhập cho người dân.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Quyền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, mía vẫn là cây trồng chính trong quá trình tái cơ cấu ngành trồng trọt trên địa bàn Thanh Hóa.

Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tỉnh có chủ trương ban hành nhiều cơ chế hỗ trợ thiết thực như: Hỗ trợ mua máy thu hoạch mía (mức 20%) và hệ thống tưới mặt ruộng (15 triệu đồng/ha); thuê đất (3 triệu/ha/năm với quy mô từ 100 ha trở lên); nghiên cứu chọn tạo, du nhập giống mới và hỗ trợ nhân giống bằng nuôi cấy mô.

Năm 2016 diện tích trồng mía trên địa bàn tỉnh giảm, năng suất chưa cao

Về kế hoạch sản xuất mía vụ ép 2017-2018, dự kiến diện tích mía đứng là 29.000 ha (tăng hơn 4.000 ha), năng suất đạt 70 tấn/ha, sản lượng 2,03 triệu tấn. Trong đó, vùng Lam Sơn là 13.500 ha, Việt – Đài 9.800 ha; Nông Cống 5.700 ha.

Riêng vùng mía thâm canh phấn đấu đạt 10.000 ha, năng suất bình quân khoảng 80 tấn/ha, sản lượng 800.000 tấn, chữ đường bình quân đạt 11 CCS.

Chia sẻ về kế hoạch thực hiện trong thời gian tới, ông Lê Văn Phương, Tổng Giám đốc Cty CP Mía đường Lam Sơn cho rằng, diện tích vùng nguyên liệu mía đường của công ty trong những năm qua đang tụt giảm, điều này đã ảnh hưởng khá nhiều đến kế hoạch sản xuất và kinh doanh. Về lâu về dài, việc khôi phục và phát triển vùng nguyên liệu mía đường Lam Sơn là vô cùng cấp bách.

“Vụ mía 2017/2018 chúng tôi sẽ tổ chức liên kết người trồng mía để hình thành các HTX, tiến tới triển khai trên những cánh đồng quy mô tập trung với diện tích 30 ha, 50 ha, thậm chí 100 ha trở lên. Những mô hình này sẽ áp dụng công nghệ cao, đưa cơ giới hóa vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng và giảm giá thành, tăng thu nhập cho bà con nông dân”, ông Phương cam kết.

Theo dự kiến, hằng năm Cty CP Mía đường Lam Sơn sẽ đầu tư, trồng mới 3.000 ha mía thâm canh bằng các giống nuôi cấy mô, đến năm 2020 sẽ thay thế toàn bộ diện tích mía trong vùng bằng giống cấy mô.

VIỆT KHÁNH - nongnghiep.vn